Tốc độ gia tăng sử dụng phân bón ở nước phát triển và đang phát triển

Chúng ta đều biết việc cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho cây thông qua sử dụng phân bón là một trong những cách tốt nhất để làm tăng năng suất cây trồng. Phát triển và sử dụng phân bón tổng hợp đậm đặc cùng với kỹ thuật nhân giống, tưới tiêu và các kỹ thuật canh tác khác đã tạo ra cuộc Cách mạng Xanh giữa thế kỷ 20.

Tuy nhiên theo Hội đồng Kỹ thuật và Khoa học Nông nghiệp (CAST – Mỹ), nhu cầu lương thực và năng lượng sinh học gia tăng trong những năm tới đang đặt ra thách thức cho con người sản xuất đủ phân đạm, phân lân và phân kali. Như thế để tăng năng suất nông nghiệp, con người còn phải biết cách sử dụng phân bón hiệu quả hơn, tái sử dụng các chất dinh dưỡng từ đất và từ các nguồn phế thải khác trong sản xuất. Trong báo cáo với tựa đề “Thực phẩm, năng lượng và sử dụng chất dinh dưỡng cho cây trong tương lai” tháng 3-2013, các học giả của CAST đã đưa ra một số ý tưởng khá thú vị và mới mẻ như sau.

• Với dân số gia tăng trong khi diện tích canh tác thu hẹp và nhu cầu năng lượng sinh học nổi lên, thế giới không thể trông cậy vào việc mở rộng diện tích canh tác.

• Sản xuất lương thực phải tăng thêm khoảng 50% trong vòng bốn thập kỷ tới. Tăng năng suất trên một đơn vị diện tích đất đòi hỏi tăng sử dụng phân bón, tiến bộ về công nghệ di truyền và cải thiện công nghệ quản lý đất và trồng trọt.

• Tiêu thụ năng lượng (calorie) trung bình trên đầu người sẽ ổn định trong vòng 40 năm tới tuy nhiên các món ăn cấu thành bữa ăn sẽ thay đổi đáng kể. Tiêu thụ ngũ cốc sẽ ổn định trong khi tiêu thụ thịt và các sản phẩm từ sữa sẽ gia tăng trên 30%.

•  Tại các nước phát triển, gia tăng tiêu thụ các sản phẩm gia súc, gia cầm sẽ tăng khiêm tốn 8% trong khi tại các quốc gia đang phát triển sẽ tăng 70%.

• Mặc dù lượng tiêu thụ ngũ cốc của con người sẽ ổn định tại các nước đang và đã phát triển nhưng tổng lượng tiêu thụ ngũ cốc sẽ tăng mạnh do nhu cầu làm thức ăn cho gia súc.

• Tại Mỹ, canh tác công nghiệp đang lấy đi từ đất lượng đạm (N), lân (P) và kali (K) khổng lồ vì thế rất cần bổ sung các nguyên tố dinh dưỡng cho đất thông qua sử dụng phân bón. Phân bón đang giữ vai trò tạo ra từ 40-60% sản xuất lương thực hiện tại ở nước Mỹ.

• Sản xuất năng lượng sinh học gia tăng đang tiêu hao nhiều yếu tố dinh dưỡng trong đất trồng vì thế rất cần tăng cường sử dụng cân bằng giữa đạm và lân. Việc sử dụng P và K trong tương lai chắc chắn sẽ gia tăng.

• Nếu việc sử dụng đạm tiếp tục xu thế 20 năm trở lại đây, tổng lượng sử dụng N sẽ tăng 44% vào năm 2050. Sử dụng phân đạm hiệu quả chỉ giúp giảm mức tăng này nhưng không thể giúp loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào N.

• Sản xuất đạm sử dụng nitơ trong không khí và và nhiên liệu hóa thạch như khí đốt để tạo ra ammonia. Sau đó người ta sẽ dùng ammonia để bón phân trực tiếp hoặc dùng để sản xuất các sản phẩm phân bon đạm khác như phân ure, phân SA… Vì thế việc tìm ra thêm các mỏ khí đốt mới sẽ hạn chế đà tăng giá của phân đạm các loại.

• Phân lân các loại được sản xuất từ đá P2O5 từ khai thác mỏ. Trung Quốc là nước khai thác đá P2O5 lớn nhất thế giới, tiếp theo đó là Mỹ. Dựa vào tốc độ khai thác hiên tại, nước Mỹ tính rằng trữ lượng P2O5 của nước này sẽ hết trong 53 năm nữa và sẽ giảm xuống nếu phân lân có giá cao và sản lượng khai thác tăng lên.

• Phân kali cũng được khai thác từ mỏ quặng. Trên một phần bốn lượng sản xuất K2O của thế giới đến từ Canada. Gần một nửa trữ lượng K2O của thế giới cũng nằm trong lãnh thổ Canada. Trữ lượng K2O của thế giới sẽ đủ dùng trong 350 năm với mức độ khai thác như hiện nay.

Để biết thêm thông tin từ bản báo cáo trên, bạn có thể tại báo cáo bằng tiếng Anh tại trang web của tổ chức CAST.